«Εφυγε» μια ηρωίδα της Αντίστασης»
Το βράδυ της Πέμπτης «έφυγε» η Μαρία Μπέικου, αφήνοντας πίσω της μια ζωή γεμάτη, μια ζωή κανονικό μυθιστόρημα...
«Γεννήθηκα στην Ιστιαία της Εύβοιας. Στον πόλεμο βρίσκομαι στην Αθήνα, φοιτήτρια της Ιατρικής. Οργανώνομαι και δουλεύω παράνομα με τον Λεωνίδα Κύρκο στο πανεπιστήμιο. Συλλαμβάνεται ο αδερφός μου. Οδηγείται στις φυλακές. Παρά την αντίθεση των γονιών μου, κατατάσσομαι στον ΕΛΑΣ. Λαχταρώ να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι. Η πρώτη μου μάχη είναι στο ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ. Ξέρω ότι αμύνομαι, δεν θέλω να κάνω κακό σε κανέναν, απέναντί μου όμως είναι ο εχθρός. Σημαδεύω και πυροβολώ. Φοβάμαι. Καταλαβαίνω στο πρόσωπο του διπλανού μου τι σημαίνει σύντροφος. Κόβω την κοτσίδα μου για να παρελάσω στην απελευθέρωση. Παραδίδω το όπλο μου στη Βάρκιζα. Παντρεύομαι τον Γεωργούλα Μπέικο. Ξαναπιάνω το ντουφέκι για να αμυνθώ, δεύτερη φορά, με τον Δημοκρατικό Στρατό. Το αφήνω, ηττημένη πια, στα αλβανικά σύνορα και φεύγω περνώντας στο άγνωστο. Τρομάζω.
Ζω είκοσι επτά χρόνια στη Σοβιετική Ενωση. Φοιτήτρια στο Ινστιτούτο Κινηματογραφίας της Μόσχας, στην τάξη του Μιχαήλ Ρομ, με το συμφοιτητή και πολύ καλό φίλο μου Αντρέι Ταρκόφσκι. Σκηνοθετούμε από κοινού τους Φονιάδες του Χέμινγουεϊ. Δουλεύω ως εκφωνήτρια στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μόσχας. Είκοσι επτά χρόνια χωρίς ιθαγένεια. Ψάχνω κάποιον ν' ακούσει την ιστορία μου. Τη λέω παντού.
Η επιστροφή. Επιστρέφω στην Ελλάδα με την τέφρα του Γεωργούλα, σαν την Ηλέκτρα. Η Ελλάδα. Στα όνειρά μου βλέπω ακόμα ότι τρέχω στα βουνά. Πατρίδα μου είναι όλα αυτά».
Ευτυχώς και πρόλαβε να μας τα αφήσει πίσω. Τα όσα έζησε, τα όσα σήμαινε τόσα χρόνια μια γυναίκα του μεγέθους αυτού. Γιατί η Μαρία Μπέικου «έφυγε» βραδάκι Πέμπτης από καρδιακή κάμψη στη Σωτηρία, αφήνοντας πίσω της μια ζωή μυθιστορηματικού μεγέθους, μια τεράστια και γεμάτη ζωή.
Η φοιτήτρια Ιατρικής που προσχώρησε στην Αντίσταση στα 17 της και φυγαδεύτηκε για να γλιτώσει τη ζωή της στην ΕΣΣΔ μετά τον εμφύλιο, η φωνή του ελληνόφωνου ραδιοφώνου στη Μόσχα, η επιστήθια φίλη, κουμπάρα και συνάδελφος του Ταρκόφσκι, το δεξί χέρι μεταγενέστερα του Θεόδωρου Κρίτα, αφού πάλεψε χρόνια με τον καρκίνο, είδε τη ζωή της να γίνεται θεατρικό έργο από τον Τερζόπουλο και πρόλαβε ν' αφήσει τα σπαρταριστά της απομνημονεύματα σ' ένα βιβλίο που διασώζει μια ολόκληρη εποχή, «Αφού με ρωτάτε» (Εκδ. “Καστανιώτη”) ο τίτλος του, έσβησε πηγαίνοντας από εξέταση σε εξέταση, παραμονή του Ευαγγελισμού, χορτάτη από αγώνες, δημοσιογραφία, φίλους, αγάπη, ζωή.
Ε. ΓΚΙΚΑ (Εθνος της Κυριακής)
